Pas verschenen: Focus is het nieuwe goud, opnieuw een boek dat den gejaagden mensch helpt te overleven. Het is een gids bij het handelen (op zijn engels) van de chaos, het dealen met alsmaar meer.
Ergens halverwege de jaren negentig, en nog wel in een interview met Libelle, bedacht een Hollander het woord onthaasten. Naargelang de trend werd dat mindfullness, slow living, wabi-sabi of lagom. Overwegend (zéér) oude wijn in nieuwe zakken en onderling inwisselbaar. Zeven eeuwen geleden al schreef de Japanse boeddhistische monnik Kenkō erover in zijn boek De kunst van het nietsdoen. De massa hebben al die theorieën nog nooit weten te veranderen. Finaal kiezen we voor doordenderen. Maar wat valt er dan altijd toch zo belangrijk te gebeuren? Bijzonder weinig, om even John Lennon parafrasen: ‘There is always something happening, but nothing going on.’ Iets staat het nietsdoen in de weg.
Dilemma: we verlangen massaal naar rust. Die we kennelijk tegelijkertijd vrezen. Rust opzoeken is lastig. Het kan confronterend zijn. Het zou tot reflectie moeten leiden. En we komen onszelf niet graag tegen (hoe merkwaardig is dat, want hoe graag zijn we niet geliefd, behalve dan door onszelf?). Het is niet zomaar een beetje recupereren, rust is geen soort hazenslaapje. Rust vindt men niet zomaar snel-snel, ergens tussendoor. Wie rust wil vinden moet daar de tijd voor nemen. Dan ligt de gevreesde verveling op de loer: hét platform voor piekeren. Wie rust wil vinden heeft stilte nodig. Maar we flippen op teveel stilte. We zijn bang voor de leegte die stilte met zich meebrengt.
Tien jaar geleden kwam het boek Rusten is het nieuwe sporten uit. Het werd geen hit. Gericht op managers drukte het op de ene pijnlijke knop na de andere. Het is nochtans dat boek dat we nodig hebben. Ik vind een paar titels bij uit: wat te denken van Lui is het nieuwe druk, Niks is het nieuwe iets en Saai is het nieuwe sexy? Ze zouden floppen. Het ligt immers niet in ’s mens aard om niks te doen. De homo sapiens denkt na. En hoe slimmer men zich denkt des te meer smart men voelt. Want als niks fundamenteel zin heeft rest er de mensheid alleen nog een gekmakende verveling. Daar alleen manifesteert zich de existentiële leegte. En wat moet je daarmee?
De Duitse filosoof Heidegger stelde, in 1927 al, dat echte verveling ons dwingt tot zelfreflectie. Het brengt bewustwording van ons bestaan. Verveling helpt ons de waarheid onder ogen te zien, met haar ellende en uitdagingen. Dat is het averechtse van het positief denken waar we zo vaak toe aangemaand worden. Verveling leert ons beter te begrijpen wat echt belangrijk is in ons leven. Maar vertel iemand maar eens dat je je een potje gaat zitten vervelen. Dat hoort helemaal niet, zo lijkt het. Want iedereen heeft het kennelijk altijd druk. Alles dient te worden geoptimaliseerd. Van zoveel mogelijk proeven, dat soort lijfspreuken. Never a dull moment. Er valt geen tijd te verliezen. Het jammere is dat door dat hoppen de werkelijke interesse uitblijft: in het Latijn betekent inter-esse ‘er tussen zijn’. Hoppen is eigenlijk doodvervelend.
De stad hier investeert in stilteplekken. Ze faciliteren de rust. Heel gek. De eerste ligt in de Abdij van Park. Er staat een kunstwerk op dat Aedicula heet. Niet iedereen is er blij mee. Het volk mort: te duur, te lelijk, te beton. En zo is het vandaag, heel even tussen twee stilten, weer heel luid geweest.
Vindt u deze blog wel wat hebben? Geef hem onderaan een hartje!
Delen op Facebook of X kan ook: klik op de knop linksonder en klaar.
Wilt u graag reageren? Dat kan beneden op deze pagina (opgelet: uw reactie is zichtbaar).
2024, 26 september, Leuven (Abdij van Park, Den Duivel) (België).
Lees meer over het werk Aedicula van de Belgische kunstenaar Renato Nicolodi. De stilteplek bevindt zich in het natuurpark van de Abdij van Park te Heverlee en is doorlopend toegankelijk.
De frase ‘het is even tussen twee stilten luid geweest’ is ontleend aan het gedicht Zondag van J.C. Bloem, Copyright © 1965 Athenaeum – Polak & Van Gennep. Lees het volledige gedicht hier.
Comments