Radioleuter

Omdat er niet geouwehoerd kan blìjven worden, krijg je bij tijd en wijle op de radio een muziekfeitje: zo vernam ik onlangs dat ‘de broers Björn en Benny’ alle ABBA-liedjes schreven en Lindsey Buckingham ‘de zangeres’ van Fleetwood Mac is. Van Morrison blijkt een familienaam én verwante van Jim Morrison (dat maakt twee in één slag). Je zou bij een radiopresentator enige muziekkennis vermoeden …

De lol van die alomtegenwoordige radio-app ontgaat me. “Ik heb nog wel eens zin in Boney M. Belfast of Rasputin, laat jij maar via onze app weten wat je wil horen.” Het is altijd een vrolijke frans die het gilt. En dan, een liedje daarna, voorspelbaar: “Jullie hebben massaal voor Belfast gekozen!” Al even platgetreden volgt: “Beetje jammer, want Rasputin vind ik ook erg goed en die horen we toch wat minder vaak. Maar jullie hebben gestemd en ik kan zo’n stamper wel gebruiken om de middag door te komen.”

Popradiozenders zijn alsmaar inwisselbaarder: mits een kleine nuance in de muziekkeuzes vertellen gelijkluidende stemmen overal hetzelfde. De toon is verkleuterend, de taalarmoede schrijnend. Stem even voor het tijdsein lukraak af en hoor geheid: “Ik draai het komende uur nog een heleboel leuke platen, dus blijf bij ons.” Steeds vaker met irritant getunede basstem.

Met name de wat oudere radiomaker wekt graag de indruk dat hij echte plaatjes meebrengt, het thé dansant-gevoel, de draaier zeulend met bakken vinyl, dat labeurende dj’en, de ambacht. Haaks daarop staat dan die ellendige app. Radio was ooit entertainment, de rollen keren en de presentator smeekt om aandacht: in plaats van andersom is de luisteraar is de metgezel van de jock.

Mijn favoriete presentator is straks drie jaar dood. Veel te vroeg gestorven, raspaard en rijder in een, en nog niet geëvenaard. Geef Joris Brys nog even. Christophe Lambrechts overlijden maakte veel emoties los. “Verrassend,” merkte een luisteraar in die nadagen op, “wat een impact dat programma kende.” Niemand had wat door. Christophe Lambrecht wist aanwezig te zijn zonder tafelspringen. Hij was een anker in de ochtend: wat er ook gebeurde, van negen tot twaalf kon je op hem rekenen. Er was nìks rock-’n-roll aan hem, hij daagde op in korte broek of met inspiratieloos geschoren haar. Tegelijkertijd ademde hij muziek. Zijn smaak was de mijne, dat trof, en hij bleef zijn playlists eigenhandig maken. Een collega vroeg het hem, hij deed toen een jaar of zes Music@Work en Studio Brussel husselde de hele programmatie door elkaar, alleen hij bleef in dat voormiddagblok gebeiteld: Christophe, word je het nu nooit eens beu? “Neen,” zei hij, “ik doe dat nog steeds ontzettend graag.” Hij wàs zijn programma en dat hoorde je. In muziek zijn stiltes minstens zo belangrijk dan noten. Precies als in het leven. Christophe Lambrecht verstond de kunst van het zwijgen. Ik mankeer hem nog elke dag.

Radiomaken is een vak. Niet elke hond met een hoed op kan het. Ze zijn er helaas wel.

2021, 23 november, Aarschot (Sixstring Studio) (België). Foto: Dave Elli (FB/IG: @sixstringstudioaarschot/@6stringstudio).

Joris Brys hoor je elke voormiddag op Studio Brussel van 9 tot 12.

Kort na het overlijden van Christophe Lambrecht zette Studio Brussel de grandioze playlist Rust zacht, Christophe op Spotify.