Een man en zijn tuig

Droefenis bij de autoliefhebber: tegen 2026 zijn bedrijfswagens groen. Wat stoer maakt moet eraan: de automatische versnellingsbak wint het van de pook, de ronkende motor verdwijnt. Met de elektrische wagen is het flink accelereren, maar niemand die het hoort. En er kan geen trekhaak aan.

Ging het vroeger om de rijeigenschappen, nu schijnen boordlader, connectiviteit en rijhulpsystemen doorslaggevend.

Rijhulpsystemen? Seriously? Maar: sinds Porsche de Taycan heeft is vergroening en simplificatie van het wagenpark een feit. Als je morgen een hond met een hoed op denkt te zien rijden zou het nog waar kunnen zijn ook.

Als niet-rijder omarm ik de elektrische auto. In plaats van dwaze acties op te zetten die de wagen moeten bannen kijk ik naar manieren om ermee samen te leven. Waar de auto ontegensprekelijk een deel is van de problematiek, is hij immers net zo goed een sleutel tot de oplossing. Ik wil het verkeer niet weg, ik wil het stiller.

Elektrisch rijden lijkt daartoe kansen te beiden. Helaas, op de secundaire wegen moet de hele voertuigenvloot elektrisch worden wil het slechts een klein voordeel opleveren. In de stad is dat anders, maar daar hinderen andere geluidsbronnen en single events het meest: gemotoriseerde tweewielers, koeltransport, pakket- en boodschappenbezorgers. Mochten die allemaal elektrisch gaan, het zou wel een verschil maken.

Let op voor verkoopspraatjes: het geluid van een motorvoertuig is een combinatie van motor- en rolgeluid. Rolgeluid is bij hogere snelheid de belangrijkste geluidsbron, voor personenwagens zelfs al vanaf 30 km/uur. Het zou dus kunnen dat het nooit stiller wordt dan een elektrische wagen die minder dan 30 km/uur rijdt. Zowaar een pleidooi voor meer 30km-zones. Alleen nog de wegdekkwaliteit en de autobanden maken verder verschil.

Maar dat de stille wagen unaniem wordt toegewuifd is buiten de European Blind Union (EBU) gerekend. Vanaf 1 juli moeten alle wagens weer lawaai maken, niet zomaar, maar conform Europese regelgeving betreffende het Acoustic Vehicle Alerting Systems (AVAS): tot een snelheid van 20 km/u moet een geluid worden uitgezonden van minimum 56 decibel. Daarboven neemt het bandenlawaai over. Meteen komt de stille band ook weer onder druk te staan. Ligt het aan de blinden dan gaan beiden criteria flink omhoog. Doe er een paar decibel bij en je hebt het geluid van een voorbijsnorrende bromfiets.

Hoe moet zo’n elektrische wagen dan wel klinken? ‘Het moet een continu geluid zijn dat lijkt op het geluid van een auto met verbrandingsmotor. Dus geen waarschuwingspiepjes of natuurgeluiden,’ instrueert Europa.

Die specificatie bleek nodig, want zoals wel vaker het geval is gaat het fout als een kunstenaar ongehinderd aan de knoppen zit. Dat merkten ze bij Jaguar, wanneer ze de voor hun I-Pace ontworpen futuristische toon, door zo’n creatief brein bedacht, aan een testpanel lieten horen: toen de auto voorbijreed keken de testpersonen niet naar naar links of naar rechts maar naar boven. Ze dachten dat er een ruimteschip aankwam.

Schoenmaker blijf bij uw leest, leerde ook CEO Oliver Blume bij het brainstormen over de eerste elektrische Porsche: ‘Het is een fantastische gelegenheid om de wereld stiller te maken,’ zei hij. ‘Geluid is niet iets dat nodig is voor dat sportwagengevoel.’ Hij koos voor een elektrische sound en kreeg meteen de hele traditionele achterban over zich heen: een Porsche-liefhebber is namelijk verslaafd - ja, echt waar - aan het gegrom van luchtgekoelde motoren. ‘Wie een Porsche koopt, koopt een droom, een design én dat karakteristieke geluid.’ Dat klinkt als bittere ernst …

Zodoende kwam de Taycan voortaan met een grote luidspreker vooraan, met de optie op twee externe speakers achteraan, uitlaten. En - voor de échte liefhebber - twee in de cabine. ‘We hebben de beste frequenties genomen, voor het mooiste geluid, in lijn met de typische Porsche-sound. De sound zal zeker nog evolueren,’ klinkt het.

Je houdt het niet voor mogelijk hoeveel geld wordt gepompt in het ontwikkelen van een geluid dat we liever kwijt dan rijk zijn. De ‘grootste namen’ worden aangetrokken. De Italiaan Renzo Vitale (pianist, componist en ingenieus geluidskunstenaar) maakt al jaren geluidjes voor BMW. Hij heeft het over ‘een privilege om te bepalen hoe een elektrische BMW moet klinken. Je moet meteen herkennen waar BMW voor staat. Het is de stem van de auto.’ En nog: ‘Als geluidsdesigner heb ik een grote verantwoordelijkheid: ik vorm mee de soundscape in de steden van morgen.’ Peugeot ging in zee met de Braziliaanse deejay en geluidskunstenaar Amon Tobin en Volkswagen met de Duits-Hongaarse componist Leslie Mándoki.

Rest er nog die arme motorrijder. ‘Motorrijden, daar hoort geluid bij,’ luidt het op de motorbeurs. ‘Ik heb gewoon liever een tweetakt of een viertakt die flink hard brult. Flink herrie erin, dat vind ik het mooiste.”

Er zal altijd een messias opstaan. ‘Weg met al die flauwekul,’ dacht het bedrijf Italiaanse bedrijf 2electron. ‘We bootsen gewoon zo goed mogelijk het echte geluid van een benzine verbrandende motor na.’ Het resultaat is de Emula One: een ongemeen goed geslaagd elektrisch replica dat dondert als vanouds. Er zitten luidsprekers onder de kuip en in de staart én er zijn basspeakers aan het frame bevestigd die de trillingen van een verbrandingsmotor overbrengen. Er is werkelijk aan alles gedacht. De stap naar de nieuwe oude totaalbeleving van de elektrische wagen is klein, het bedrijf sloeg de handen al in elkaar met het Italiaanse Totem Automobil dat elektrische restomod bouwt van de Alfa Rome GT Junior 1300 (voor de duidelijkheid: geen idee waarvoor dat staat). In de de Totem GT Electric heb je het gevoel in klassieke Alfa Romeo te zitten, inclusief de vibraties die bij dat vehikel horen. Met acht speakers én een subwoofer wordt het kenmerkende geluid met de buitenwereld gedeeld.

Bij de Emula One bestaat ook de optie via Bluetooth het geluid naar een soundsysteem in de helm te sturen. Omstanders horen dan niets en de rijder geniet met volle teugen. Wellicht gaat het hier om een vergissing, een fabricagefout … Het is immers slechts een kwestie van tijd vooraleer de software wordt vervangen door het geluid van kapotte knalpotten.

Over één ding zijn de meeste auto- en motorfreaks het wèl eens: de acceleratietijden van de elektrische motorvoertuigen maakt veel goed. Er kan ongemeen hard en snel worden opgetrokken. Hell, yeah.

2021, 31 mei, Lubbeek (België). Foto: Luc Mues (FB: @jaquimaranch, jaquimaranch.com).

Lees hier gratis het artikel ‘Het Harley Davidson-effect’: waarom stille elektrische wagens toch met motorgeluiden geleverd worden.

Deze post delen op Facebook of Twitter? Dat is heel eenvoudig: klik op de knop linksonder en klaar. Een comment toevoegen kan maar hoeft niet.