Het geslacht X

Kessel-Lo, 5 november 2021

Beste Koen

Ik heb even je taaladvies nodig. Een genderkwestie.

Ik weet niet of de naam Dana Zzyym een belletje doet rinkelen. Hen zat afgelopen week in het nieuws, maar het heet geen schande mocht je dat niet hebben onthouden. Hen naam bedoel ik dan.

Dana is de eerste persoon in de VS die het lukte als geslacht de letter X toegewezen te krijgen op hen paspoort. Daar, in dat puriteinse Amerika, Trumpland, waar wij wel eens meesmuilend naar kijken, krijgen ze dus gefikst wat hier al meer dan drie jaar op de onderhandelingstafels ligt. Eux faut le faire, zich ontmannen met zoveel Y-chromosomen in je naam.

Dana had er zes jaar voor nodig hen slag thuis te halen. Hen getuigenis leverde mooie televisie op: een geëmotioneerde gezelligerd die er hen hele lijf nodig voor had om uit te beelden wat voor een calvarietocht het was geweest en hoe uniek hen zich nu wel voelde.

Ik keek vooral naar een gemiddelde dikke Amerikaan, vast dol op burgers met zo’n emmer cola erbij, en met borsten die verder niks met zijn genderidentiteiten te maken hebben. Zijn geveinsde hoge stemmetje moest dan maar duidelijk maken dat ik niet zag wat ik zag, namelijk een Man.

Maar: een aandoenlijk verhaal, van zowaar een toffe peer! Al wil ik het woord peer hier niet hebben gebruikt. Een peer is namelijk nooit onzijdig. Ze is mannelijk of vrouwelijk. En dat is alles wat Dana nu net niet is, het een noch het ander. Vandaar die X, als een soort van ongedefinieerd zijn.

Dat daar nog niemand over gevallen is, Koen, dat categorische opdelen van woorden in twee geslachten. Man noch vrouw zou dus logischerwijze onzijdig zijn. Wat een engdenken.

Je zou dus vermoeden dat de LGBTTIQQ2SA-beweging (ik gebruik voor de goede orde even het allesomvattende Canadese acronym) zich een gat in de lucht springt. Maar gevraagd naar een reactie kon de nochtans anders immer vrolijke Joppe De Campeneere, queer en onder (veel) meer content creator en campagnemaker bij Wel Jong Niet Hetero, op Het journaal hen ontgoocheling niet wegsteken. Vandaag zag hen eruit als een mannetje, als het jonge neefje van Jimmy B — Chris Van den Durpel kan gerust zijn: zijn typetjes leven verder. En was hen kennelijk met het verkeerde been uit bed gestapt.

“Ik ben geen voorstander van een X op de identiteitskaart,” zei hen met een boze blik. “Omdat het huidige concept, de M, de V en X, op het geslacht slaat. Bovendien is de X niet voldoende om de lading te dekken van de gigantische diversiteit die er in de groep van de gender noncoforming of non-binaire mensen is. Er zijn zoveel identiteiten in die groep dat gewoon een enkele X te reducerend zou werken.”

Dat klinkt als een vraag naar een hokje. Nochtans vindt hen, De Campeneere, dat hokjesdenken typisch iets is voor homo’s — waarmee hij het de facto meteen zelf doet, maar dit terzijde, Koen, want dat heb je met dit soort non-debatten: ze gaan nergens naartoe.

In een interview op ZIZO klinkt het zo: “Als je binnen de homogemeenschap een stem krijgt, krijgt diezelfde community al snel schrik dat je als ‘dé stem’ zal worden aanzien. ‘Jij bent de reden waarom hetero’s ons haten’, kreeg ik als eens naar mijn hoofd geslingerd. Ik besef maar al te goed dat ik binnen een bepaald stereotype val, maar dat is geen zwakte. De LGBTQ-gemeenschap is een van de meest diverse communities die er bestaan, er het wordt hoog tijd dat zowel homo’s als hetero’s niet iedereen over dezelfde kam scheren.”

Hen maakt zich kwaaaaad, de homohater. O … M … G!!

Er gebeurt bij mij precies wat hen zegt: fuck man, zijn het dit soort mensen die mijn dochter moeten geruststellen wannneer het haar als lesbienne even wat lastiger valt? Ik zou me van de weeromstuit afvragen waar mijn kast ook alweer was ...

Dat geslacht en genderidentiteit geen twee kanten van dezelfde munt zijn, mag voor mij best. Dat weet natuurlijk ook De Campeneere, het is al jaren Hen Kamp. Dat is het statement dat hij wil maken: we worden niet langer ingedeeld naar geslachtschromosomen, maar naar wie we werkelijk zijn. De vraag is of daar een paspoortenkwestie van moet worden gemaakt. En naar wat dit dan moet leiden. Misschien is het geen toeval dat die zaak al jaren ligt te verstoffen. "Diversiteit is vooral een zaak van de elite." Dat zet ik niet toevallig tussen aanhalingstekens. Het is een citaat van Friedl' Lesage in haar Radio 1-programma Touché. Het maakt namelijk uit wie dat stoort standpunten inneemt. Van Friedl' wordt vast meer gepikt dan van mij.

De meeste mensen zijn al lang blij als ze aan het eind van de maand de rekeningen kregen betaald ...

Tot aan de invoering van de elektronische identiteitskaart in 2003 stond er op de Belgische paspoorten de burgerlijke staat vermeld: gehuwd, ongehuwd, uit de echt gescheiden. Op een handvol “gescheidenen” na (het maakte het liegen erover lastig) was daar niemand mee bezig. Waarom werd het afgeschaft? Omdat het gewoon overbodig bleek. Wat is in onze contreien eigenlijk de impact van een identiteitskaart op het dagelijkse leven? Vrijwel geen.

Toch is er nog één vraag die me bezighoudt: wat er in bovenstaand scenario dan moet gaan gebeuren met de genderfluïden? We mogen voor elke letter van het alfabet een genderidentiteit bedenken, dan nog zal er voor deze groep geen oplossing zijn.

Graag je advies, Koen. Ik dacht aan een Gender Save Ticket. Niet voor iedereen, anders wordt het een pasjesmaatschappij, krijgen we dat geleuter weer. Alleen voor wie het wil. Verder geeft toch niemand er een flikker om.

Zoals steeds genegen

Je kozijn

X

Lees het verrassende antwoord van Koen op deze brief hier.

Vind je deze blog leuk? Geef hem onderaan een hartje!

Deze blog delen op Facebook of Twitter? Klik op de knop linksonder en klaar. Een comment op de sociale media toevoegen is ook altijd leuk.

2021, 4 november, Leuven ( Monseigneur Ladeuzeplein) (België). Foto: Bart Cloots.

Joppe De Campeneere op Het journaal (VRT) van 28 oktober 2021.

Het interview van ZIZO met Joppe De Campeneere vanwaaruit in de brief wordt geciteerd lees je hier.